De 40 schilderijen van de TEE

Wanneer in 1963 de lijn Parijs - Brussel - Amsterdam volledig geëlektrificeerd wordt, stellen NMBS en SNCF een nieuwe generatie internationale rijtuigen in dienst onder de naam Trans Europ Express (TEE). Om het Belgische artistieke talent in de kijker te zetten, bestelt NMBS telkens vier schilderijen bij tien Belgische kunstschilders. Die werken krijgen een plaatsje in de eersteklasrijtuigen van de Belgische spoorwegen.

Een van de uitverkoren schilders is Paul Delvaux. Deze emblematische kunstenaar met een passie voor stations en treinen, ontwerpt vier originele werken. Sinds september 2019 kan je deze werken bewonderen in Train World.

Naast deze beroemde schilder waren er ook negen andere kunstenaars die hebben bijgedragen aan de decoratie van de TEE-rijtuigen, waaronder René Guiette, Maurice Boel en Jules Lismonde.

Ontdek hier de 40 schilderijen:

12/10/1893, Antwerpen – 19/10/1976, Wilrijk

René Guiette was een intelligent en gevoelig kunstenaar met een grote belangstelling voor de plastische vernieuwingen van zijn tijd. Hij was een autodidact die schilderde, maar zich vanaf 1932 bijna volledig toewijdde aan de fotografie. Vanaf 1946 werd hij trouwens ook professor fotografie aan de École Nationale Supérieure des Arts Visuels La Cambre.

Guiettes werk leunt soms aan bij de Art Brut, soms bij een meer meditatieve stijl. Deze vier werken leunen aan bij de stroming van de informele kunst.

06/11/1915, London – 12/08/2013, Uccle

Marc Mendelson studeerde van 1934 tot 1939 aan de Academie van Schone Kunsten in Antwerpen, waar hij leerling was van Isidoor Opsomer en Gustave Van de Woestyne. Hij is mede oprichter van de Jeune Peinture Belge (1945) en de kunstenaarsgroep Espace (1952). Zijn werk werd getekend door vier grote periodes: De Jonge Belgische schilderkunst, de abstractie, de materiekunst en, via het gebruik van aquarel, de terugkeer naar het figuratieve. Deze vier werken kunnen geplaatst worden in de stroming van de materiekunst.

02/08/1919, Den Haag – 07/10/1980, Antwerpen

De Belgische schilder Jan Cox bracht het grootste deel van zijn jeugd door in Amsterdam, waar hij in 1936 een muurschildering in de Aula van zijn school (het Barlaeusgymnasium) creërde. In datzelfde jaar verhuisde hij naar Antwerpen, waar hij lessen volgde aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten. In 1945 richtte Cox samen met andere kunstenaars de groep Jeune Peinture Belge op. Vanaf 1948 richtte hij zich op Verenigde Staten. Zo stelde hij tentoon in de befaamde Curt Valentin Gallery in New York en was hij vanaf 1956 hoofd van het departement Schilderkunst van de School of the Museum of Fine Arts in Boston. Toen hij in 1974 terugkeerde naar België werd hij opgenomen in de kunstenaarskring van galerie De Zwarte Panter in Antwerpen. 

02/02/1913, Ostende – 27/03/1998, Ostende

Maurice Boel kreeg zijn opleiding aan de Koninklijke Academie in Brussel en studeerde in Parijs aan La Grande Chaumière (1950). Tijdens zijn schilderscarrière evolueerde hij naar abstractie en behaalde hij een vermelding in de wedstrijd van de Jeune Peinture Belge. Naast schilderen maakte Boel ook ontwerpen voor tapijten.
De vier TEE-schilderijen zijn een voorbeeld van lyrische abstractie.

07/07/1916, Brugge – 01/02/1994, Paris

Beeldend kunstenaar Luc Peire genoot opleidingen aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten in Brugge (1932-1936) , het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas in Gent (1932-1936) en het Hoger Instituut voor Schone Kunsten (HISK) in Antwerpen (1936-1939). Zijn werk kende verschillende evoluties. In het spoor van zijn goede vriend Constant Permeke waren zijn eerste werken zeer expressionistisch. Na de Tweede Wereldoorlog evolueerde hij naar een constructief-abstracte kunst, waarin het verticalisme domineerde. De kunstenaar zelf beschreef het als een persoonlijke reductie en stilering van de menselijke figuur naar een voorstelling van de mens als spiritueel wezen, gesymboliseerd in de verticale beweging geplaatst in een uitgebalanceerde ruimte. Van 1952 tot 1955 verbleef hij in Belgisch Congo. Bij zijn terugkeer was zijn expressie zuiver abstract geworden.

29/10/1923, Gent – 14/08/1999, Gent

Pierre Vlerick heeft zowel aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten als aan de Académie de La Grande Chaumière in Parijs gestudeerd. Naast (gast)leraar en directeur van verschillende instellingen was Vlerick een schilder met een omvangrijk oeuvre. Hij was een belangrijk exponent van de zogenaamde lyrische abstractie. Hij wou via zijn schilderijen de zintuiglijkheid weergeven, die er in slaagt om aan te tonen wat de rationaliteit niet uitgesproken krijgt. De sensuele vrouw was hierbij zijn geliefkoosd thema.

Pierre Vlerick kreeg verschillende prijzen en beurzen, onder meer in de USA, en nam deel aan diverse tentoonstellingen in binnen- en buitenland, waaronder de biënnale van Venetië.

14/05/1908, Anderlecht – 12/03/2001, Linkebeek

Jules Lismonde begon zijn schilderscarrière figuratief en kwam spoedig tot een zeer persoonlijke, lineaire abstractie. Hij was leerling aan de Academies van Brussel en Sint-Joost-ten-Node. In 1930 stelt hij voor het eerst in Brussel tentoon. In de jaren 1940 volgden tentoonstellingen in Amsterdam en Zürich als lid van de Jeune Peinture Belge. Hij staat vooral bekend om de grote openbare decoratieopdrachten die hij aannam, zoals de verfraaiing van het metrostation Pétillon en de Koninklijke Bibliotheek. Ook nam hij deel aan de biënnales van Venetië en Saõ Paulo, wat hem internationale bekendheid opleverde.

10/3/1929, Laplaigne – 4/05/2008, Péruwelz

Roger Dudant studeerde aan de academie in Doornik en aan de École Nationale Supérieure des Arts Visuels La Cambre. Daar was hij een leerling van Paul Delvaux. Dudants werken zijn praktisch volledig monochroom en bestaan vooral uit grijs- en bruintinten. Zijn oeuvre bestaat uit zowel natuur- als industrielandschappen. De reductie tot de essentie wordt vaak zo ver doorgedreven dat het natuurlijke uitgangspunt niet langer te duiden is. Zijn composities zijn doorgedreven transformaties van waargenomen realiteiten.

Dudant stelde regelmatig in België en in het buitenland tentoon. Hij ontving onder andere de prijs Jeune Peinture Belge in 1954. In 1964 stichtte hij samen met vier anderen de groep Hainaut Cinq. Tijdens de jaren 1970 maakte hij deel uit van de Groupe des recherches visuelles. Hij nam ook opdrachten aan. Het bekendste is een negen meter lange mozaïek in een van de gangen van het metrostation Park in Brussel.

05/07/1900, Mons – 27/08/1967, Auderghem

Léon Navez studeerde aan de Academie voor Schone Kunsten in Bergen en aan die in Brussel, waar hij leerling was van Anto Carte, Herman Richir en Jean Delville. Van 1924 tot ‘28 werkte hij als ontwerper in Parijs. Daarna maakte hij enkele muurschilderingen voor de Wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel. Hij ontving verschillende prijzen voor zijn werk, zoals de Prijs van Rome (1928), de Prix du Hainaut (1930) en de Godecharleprijs (1934). Hij was lid van de kunstenaarsgroep Nervia die de Waalse kunst wou promoten. 

23/09/1897, Antheit – 20/07/1994, Furnes

Paul Delvaux begon zijn carrière in 1924 toen hij deel uitmaakte van de groepstentoonstelling Le Sillon. Zijn typisch poëtische stijl, met surrealistische onwaarheden, komt pas echt naar boven tijdens een tentoonstelling in 1936 in het Paleis voor Schone Kunsten, waar ook René Magritte vertegenwoordigd was. De daaropvolgende jaren ontwikkelde hij zijn unieke stijl verder en verwierf internationale faam door deelname aan de Exposition Internationale du Surréalisme, georganiseerd door Marcel Duchamp in Parijs in januari 1938. Tot 10 jaar voor zijn dood volgden internationale exposities, van Londen tot Tokio, elkaar op. Hij won verschillende prijzen, zoals de Picardprijs (1938) en de Rembrandtprijs (1973).