NMBS, bezet bedrijf: tussen collaboratie en verzet

Tijdens de Duitse bezetting bleef de NMBS in het belang van het land treinen laten rijden en nam zij zo, ondanks interne weerstand, ook deel aan de deportaties naar Duitsland en de kampen, wat een diep moreel dilemma tussen collaboratie en verzet blootlegt.

28.06.2026

Gratis toegankelijk voor kinderen en jongeren tot 18 jaar, ook in schoolverband.

Tijdens de Duitse bezetting blijven de treinen rijden in België. NMBS is verantwoordelijk voor de bevoorrading van grondstoffen en voedingsmiddelen en heeft in zekere zin het lot van de bevolking en de industrie in handen.

NMBS heeft dan ook geen andere keuze dan spoorwegdiensten te leveren als onderdeel van de oorlogsinspanning van het Reich. Maar al snel loopt het mis. Tussen 1941 en 1944 nemen de Belgische spoorwegen deel aan de deportatie van dwangarbeiders, politieke gevangenen, Joden en Roma naar Duitsland en de kampen in Oost-Europa. Ondanks sterk verzet binnen het bedrijf blijven de treinen tot de laatste dag van de oorlog rijden.

Omdat de NMBS veel belang hecht aan de herdenkingsplicht en deze toegankelijk wil maken voor iedereen, is de tentoonstelling gratis voor alle jongeren onder de 18 jaar, inclusief schoolgroepen

Kom Train World zelf ontdekken

Tickets & prijzen

De geschiedenis van NMBS tijdens deze complexe periode zit vol tegenstrijdigheden, tussen collaboratie en verzet. Dit dilemma blijft ook vandaag nog relevant. In welke mate kunnen we compromissen sluiten met een dictatuur om het algemeen belang te dienen? Wanneer en hoe kunnen we ons het best verzetten?

Deze tentoonstelling maakt deel uit van de herdenkingsactiviteiten van NMBS en is gebaseerd op het onderzoek van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij naar de rol van de Belgische spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Plan van de expo

De activiteiten

Gidsbeurten

voor individuelen bezoekers

Gidsbeurten

voor individuelen bezoekers

Elke maand organiseert Train World een instaprondleiding voor individuele bezoekers. In maximaal twee uur ontdek je de topstukken van het museum én de tijdelijke expo “NMBS, bezet bedrijf: tussen collaboratie en verzet”, samen met een professionele gids. Na de rondleiding kan je vrij op verkenning gaan in het museum.

Eerstvolgende sessies: 11 & 12 oktober

Om 14u in het Nederlands – om 14u30 in het Frans

max. 20 personen per sessie

Enkel voor individuele deelnemers (geen groepen)

Niet combineerbaar met kortingen, voordeeltarieven of passen (MuseumPASS, lerarenkaart, Brussels Card…)

Reserveer hier je plaats

Gidsbeurten

voor groepen

Gidsbeurten

voor groepen

Bezoek de tentoonstelling met één van onze professionele gidsen. Je kiest zelf jouw type rondleiding. Meer info over gegidste rondleiding in Train World

Duur: 2 u – € 11 p.p. (vanaf 15 pers.) + gids: € 110 (15 pers. per gids)

Let op: voor schoolgroepen is de toegang tot het museum gratis, alleen de reservering van een gids is betalend en verplicht om u te begeleiden (gids = € 110 per groep van maximaal 15 leerlingen). Ontdek alles over het aanbod voor scholen.

Gidsbeurten

voor doven en slechthorenden (VGT)

Gidsbeurten

voor doven en slechthorenden (VGT)

In het kader van onze tentoonstelling zijn er aangepaste rondleidingen voor dove bezoekers die de Vlaamse Gebarentaal kennen. De gidsbeurten zijn in handen van dove gidsen.

Wanneer : 26 oktober 2025, 30 november 2025 of 14 december 2025 – om 14u in het Nederlands
Duur: Ongeveer anderhalf uur. Na het bezoek kan je het museum nog zelfstandig bezoeken met je groep.
Afspraak in de Grote Lokettenzaal

Wil je met een groep reserveren op een ander tijdstip? Dat kan ook. Vind hier al de nuttige info terug.

Lezingen

voor iedereen

Lezingen

voor iedereen

Tijdens de tentoonstelling biedt Train World een reeks lezingen aan. Het programma is als volgt:

12-10-25: Ontmoeting met Amir Haberkorn, getuige van de Shoah. 15:00 uur – in het Nederlands.
19-10-25: Ontmoeting met Maximilien Kutnowski, getuige van de Shoah. 15:00 uur – in het Frans.
9-11-25: De Belgische Spoorwegen onder Bezetting, door Nico Wouters. Om 11:00 uur in het Nederlands en om 14:30 uur in het Frans.
15-11-25: Het Twintigste Konvooi, door Laurence Schram van Kazerne Dossin. Om 11:00 uur in het Nederlands en om 14:30 uur in het Frans.
1-03-26: De Spooktrein van september 1944, door Dimitri Roden van UGent/CegeSoma. Om 11.00 uur in het Nederlands en om 14.30 uur in het Frans.
15-03-26: Schade en herstel van de Belgische spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog, door Louis Gillieaux. Om 11.00 uur in het Frans en om 14.30 uur in het Nederlands.
26-04-26: Verzetsdaden van het spoorwegpersoneel. Regio Mechelen tijdens de Tweede Wereldoorlog, door Paul Jacops. Om 11.00 uur in het Nederlands en om 14.30 uur in het Frans.

Prijs: € 5 zonder toegang tot het museum | € 15 met toegang tot het museum.

Educatief aanbod

voor leerlingen

Educatief aanbod

voor leerlingen

Ontdek samen met je klas de tijdelijke tentoonstelling NMBS, bezet bedrijf. Tussen collaboratie en verzet. Ontdek samen met je klas de geschiedenis van de Belgische spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De tentoonstelling biedt een historisch overzicht en belicht zowel collaboratie als verzet. Bezoekers worden uitgenodigd om deze complexe periode beter te begrijpen en er zelf over na te denken.

Link naar gedetailleerde informatie en alle educatieve materialen.